De wegsloot in Zaandijk, in het midden het raadhuis. Zaanlandsche
Oudheidkundige Verzameling
Deze zomer toont het Honig Breethuis een reeks foto’s van de fraaie historische panden aan de Lagedijk, toen er nog een wegsloot liep die de huizenrijen aan weerszijden scheidde. In 1925 werd de sloot gedempt en niet lang daarna werden ook de bomen gekapt. Zo verloor de Lagedijk haar lommerrijke pittoreske aanblik.
De foto’s zijn tussen 1900 en 1910 vervaardigd door het fotoatelier H. Sanders & Co. De Lagedijk was de buurt waar de Zaandijker papierfabrikeurs Honig, Breet, Kool en Van der Ley van de 17de tot de 19de eeuw hun woningen bouwden en bewoonden. De panden, waaronder het Honig Breethuis, zijn nog goed bewaard gebleven en vormen nog altijd een levendige herinnering aan het rijke verleden.
Heiman Benjamin Sanders (1835-1901) was een vooraanstaand fotograaf uit een Joodse fotografengeslacht, gevestigd in Groningen. Vanuit zijn woonplaats aan de Stationsweg onderhield hij met zijn schoonzoon Abraham de Levie ( 1860-1927) onder de naam H. Sanders & Co een filiaal. Onder die naam hadden ze ook filialen in Assen, Winschoten en Amsterdam. In de hoofdstad betrok de firma studio’s aan de Groeneburgwal 35, de Nieuwendijk 82 en de 2de Jan Steenstraat 91. Vanuit Amsterdam moet de studio de fotogenieke panden aan de Lagedijk hebben ontdekt en op de gevoelige plaat vastgelegd. Mogelijk omdat men verwachte dat de kapitaalkrachtige bewoners hier graag geld voor over hadden. Dat was in die tijd
zeer gebruikelijk en een bron van inkomen.
Het gemeentearchief Zaanstad beheert 35 foto’s van de Lagedijk die deel uitmaken van de Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling. De originelen zijn afgedrukt op ansichtkaartformaat. Mogelijk vormden ze een set of album die te koop waren voor bewoners of lieden die deze mooie streek aandeden. Kort voor de eeuwwisseling werden er aan de Lagedijk meerdere monumentale woonhuizen opgetrokken.
Openingstijden Vrijdag tot en met zondag van 13 tot 16 uur